Δυσκολίες σίτισης και κατάποσης: Γιατί κάτι τόσο απολαυστικό να εξελίσσεται σε κάτι δυσάρεστο για τα μικρά παιδιά;

Από τη γέννηση, το νεογνό είναι εφοδιασμένο με αρχέγονα αντανακλαστικά, τα οποία αποτελούν προστατευτικό μηχανισμό για τη διαδικασία της σίτισης του. Τα αντανακλαστικά αυτά, τα οποία είναι έντονα στους πρώτους μήνες της ζωής του και έπειτα υποχωρούν, είναι τα ακόλουθα:
• Αντανακλαστικό αναζήτησης. Το νεογνό αναζητάει τη θηλή της μητέρας του και κατευθύνει το στόμα του προς αυτήν.
• Αντανακλαστικό δήξεως (δαγκώματος). Όταν τοποθετηθεί το θήλαστρο στην περιοχή των πάνω ούλων, το νεογνό αυτόματα το δαγκώνει.
• Αντανακλαστικό θηλασμού.
• Αντανακλαστικό εξεμέσεως (εμετοί)
Σε αυτήν την περίοδο ο θηλασμός αποτελεί τον μοναδικό τρόπο σίτισης. Κατά τη διάρκεια του 5ου – 6ου μήνα, διάστημα κατά το οποίο εμφανίζονται τα πρώτα δόντια, πραγματοποιείται η μετάβαση από το θήλαστρο σε κουτάλι. Ανάμεσα στον 7ο και 9ο μήνα, πραγματοποιείται η έναρξη σίτισης με στερεά τροφή καθώς και η έναρξη πόσης με ποτήρι. Από την ηλικία των 10 μηνών και μέχρι την ηλικία των 3 ετών, το παιδί βελτιώνει διαρκώς και τελειοποιεί τις διαδικασίες σίτισης και πόσης, καθώς τα όργανα που συμμετέχουν σε αυτές ωριμάζουν.

Ποια είναι τα χαρακτηριστικά ή τα συμπτώματα των διαταραχών σίτισης και κατάποσης στα παιδιά;

Ενδεικτικά αναφέρονται:
• έκταση ή κάμψη του σώματος κατά τη διάρκεια της σίτισης
• δυσκολία στο μητρικό θηλασμό
• αυξημένες ενδείξεις πνιγμού κατά τη διάρκεια των γευμάτων
• βήχας ή εμετός κατά τη διάρκεια των γευμάτων
• δυσκολία συντονισμού αναπνοής με σίτιση και πόση
• υπερβολική σιελόρροια ή τροφόρροια από το στόμα ή τη μύτη
• δυσκολία στη μάσηση
• μεγάλη διάρκεια γευμάτων (π.χ. περισσότερο από 30 λεπτά)
• αδυναμία πρόσληψης τροφών διαφορετικής υφής (π.χ. μόνο πολτοποιημένες τροφές ή τραγανά δημητριακά)
• άρνηση τροφής ή υγρών
• υγρή ή βραχνή ποιότητα φωνής

Ως αποτέλεσμα των παραπάνω, τα παιδιά μπορεί να κινδυνεύουν από:

• εισρόφηση (τροφές ή υγρά περνούν στον αεραγωγό) και πνιγμός
• μικρότερη του κανονικού αύξηση βάρους ή ανάπτυξη
• πνευμονία ή επαναλαμβανόμενες λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού που μπορεί να οδηγήσουν σε χρόνια πνευμονοπάθεια
• αφυδάτωση ή φτωχή διατροφή
• αμηχανία ή απομόνωση σε κοινωνικές περιστάσεις που περιλαμβάνουν φαγητό

Από ποια ηλικία και με ποιον τρόπο μπορεί να παρέμβει ο λογοθεραπευτής;
Ο εξειδικευμένος στην παιδιατρική νευρολογική αποκατάσταση λογοθεραπευτής NDT, μπορεί να παρέμβει από τους πρώτους κιόλας μήνες της ανάπτυξης του παιδιού, εκπαιδεύοντάς το με εξατομικευμένο πρόγραμμα προσαρμοσμένο στις ανάγκες του και παρέχοντας διαρκή υποστήριξη και συμβουλευτική καθοδήγηση στους γονείς.

Πυραλεμίδης Στέργιος, Λογοθεραπευτής NDT
Μέλλος ΣΕΛΛΕ και ΕΕΝΑ